ENGELLİYE ALGI SORUNUMUZ VAR.
ZİHNİYET SORUNU ENGELLİ VATANDAŞIN EN BÜYÜK
ENGELİ
Engelli İstihdamında Engelli “Çalışabilirim”
demesine rağmen en büyük engel; “zihniyet engeli” olan sözüm ona engelsiz
bizlerden geliyor.
T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından
uygulanan Sivil Toplum Diyaloğu III – Siyasi Kriterler Hibe Programı tarafından
desteklenen, Omurilik Felçlileri Derneği (TOFD) koordinatörlüğünde, Sağlık-Sen
İstanbul 1 No’lu Şube, Romanya Omurilik Felçlileri Derneği (ROSCOS) ve Praxis
Europe İngiltere ortağında, “Çalışabilirim! Projesi”
kapsamında gerçekleştirilen, “Engelli İstihdamıyla İlgili Güncel Politikaların
Değerlendirilmesi Semineri”nde görülen o ki ; algı sorunumuz, zihniyet
sorunumuz var
Temelinde zihniyet sorunu yatan engelliye
bakışımız içinde iki ana unsurda eğitim ve Ulaşımda kilitlenen engelli
istihdamında, ülke aynamız son derece bulanık.
Bir zincirin kuvveti o zinciri meydana getiren
halkaların her biri kuvvetine eşittir.
Toplumu meydana getiren zincir halkalardan biri
zayıfsa o zincirin kuvvetide olamaz zayıfdır. Toplumun engelli vatandaşları,
Ülkenin aynasıdır.
Korumasız zayıf olan kesim ülkeyide zayıf
yapar. Kalkınmak istiyorsak top yekün herkesi kucaklamamız gerekir. Önce
Zihniyetimizi geliştirmemiz gerekir.
5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunumuzda;
Engelli “Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve
duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde
kayıplarından
dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit
koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan
tutum ve çevre koşullarından etkilenen birey”
olarak tanımlamaktadır.
Nedir engellilerin çalışma yaşamlarını
etkileyen olumsuz faktörler
Birincisi hukuki nedenler, ikincisi biyolojik
ve sosyal nedenler; Bencillik,
bilgisizlik, bazı yöneticilerin yetersiz olması, kaliteli vasfı taşımamaları,
uzun süren bürokratik işlemler, algı bozukluğu
Nedir bir engelli çalışanın gün içerisinde
karşı karşıya kalabileceği zorluklar; Ulaşım, mimari engeller. işyerine geliş, bina içi erişim, asansör ve
merdiven problemleri, tuvalet sorunları, mobilyalara yönelik engeller, tüm bu
engellerin giderilmesi için başvurulduğunda kendisinden yardım beklenilen bazı
vasıfsız yöneticilerin tutumu.
Yapılan gözlemlerde; engelli işyerinde işveren
ve birlikte çalıştığı personel arasındaki ilişkiler yönünden çeşitli sorunlar
yaşadıkları, özel ve kamuda çalışan
engelli bireyler öncelikle erişimin evrensel standartlara uyumlu olmaması başta
olmak üzere, işverenler ve diğer personel ile engelliliklerinden kaynaklı
sorunlarla karşılaştıkları görülmektedir.
Çalışma şartları ve dinlenme hakkı Kanun
maddesine göre; “Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde
çalıştırılamaz. Küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar
çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar.”
61. Maddeye göre; “Devlet,
sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri
alır.”
Madde 70 göre “Her Türk, kamu hizmetlerine
girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden
başka hiçbir ayırım gözetilemez.”
Uluslararası insan hakları boyutunda Avrupa
Sosyal Şartı’na değişiklik getiren Protokol’ü ve Gözden Geçirilmiş Avrupa
Sosyal Şartı’nı onaylamıştır. BM sistemi içinde engelli haklarına ilişkin en
önemli uluslararası metin, Engelli Kişilerin Haklarına Dair Uluslararası Sözleşme’dir.
hakları ihlal edilen kişi veya kişi gruplarının bireysel başvurularını
inceleyerek Engelli Hakları Komitesi’nin bu bağlamdaki yetkilerine ilişkin
seçimlik bir ek Protokol getirilmiştir
Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO)
yürürlükteki 53 sözleşme maddesine taraf olmuştur.
ILO’nun engellilerin çalışma hakkı Engellilerin Mesleki Rehabilitasyon ve
İstihdamı Hakkında Sözleşme’nin de tarafıdır.
Bu Sözleşme’nin tüm hükümleri Türkiye hukukunda
uygulanabilir niteliktedir
Engelli işçi çalıştırma zorunluluğu, kota sistemi mevcuttur. 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işverenler açısından engelli işçi çalıştırma zorunluluğunu düzenlemiştir.
Özel sektör işyerlerinde yüzde üç olan engelli
işçi kotası, kamu işyerleri bakımından yüzde dörttür.
Peki bu memnuniyetsizlik niye? Eksiklik nerede?
Özel Sektör İsteksiz..
Özel sektörde işverenler, engelli istihdamında
isteksiz olduklarından çalışan sayısını 49’da sınırlamaktadır Engellilere,“işe
gelmesin, evde otursun sigortasını yaparız, maaş ödemeyiz…” tekliflerini sunan
işverenler yönlendirildikleri iş yerlerine görüşmelere gittiklerinde, işyerinde
kendilerine uygun olmayan işler verildiği, caydırıcı davranışlara maruz
kaldıkları
Engelli bireylerin istihdamı konusunda etkin ve
sıkı denetiminin olmaması, işverenlerin bu konuda rahat, sorumsuz hareket
etmelerine neden olmaktadır. Özel sektörde veya kamuda, engelliye yönelik
istihdam talebinin samimi olduğundan söz edilemez. Toplum olarak, dezavantajlı
gruplar ve bu grupların ihtiyaçları konusunda ciddi bir eğitime ihtiyaç
duyulduğu açıktır
Engelli işçi çalıştırmama cezası
Kota yükümlülüğüne uyulmaması halinde
hukuki yaptırım yoktur. Bu durumda İş
Kanunun m. 101 hükmü ile idari para cezası öngörülmüştür. Tahsil edilecek
cezalar, engellilerin ve engellinin iş bulmasını sağlayacak destek
teknolojileri, engellinin işe yerleştirilmesi, işe ve işyerine uyumunun
sağlanması ve bu gibi projelerde kullanılır.
Aksaklıkların engellilerin çalışma haklarına
yönelik düzenlemelerden çok uygulamada çeşitli sebeplerden ötürü yaşandığıdır.
Tebliğini sunan TOFD yönetim kurul üyesi
Av. Figen Erbek, TOFD– Sirkeci Kemeraltı üst geçit davasında; Yeni yapılan üst
geçidin engellilerin kullanımının da gözetilerek projelendirilmesi ve yapılması
için açılan dava sonucunda, yerel mahkemenin davayı kabul etmiş olduğunu ve
akabinde asansör eklendiğini açıkladı. Ancak
“Asansörler eklendikten sonra, asansör kapıları kilitlenmiş, “Sirkeci
Üst Geçidine yapılan özürlü asansörü hizmete açılmıştır. Asansör için gerekli
anahtar İstanbul Özürlüler Merkezinden temin edilebilir. Şeklinde bildirim
yapılmıştır.”
Yaklaşık 20 km mesafede anahtar temini suretiyle
asansörlerin kullanılabileceği cevabıyla uygulama algı ve zihniyetimiz
ortada.
yilmazparlar@yahoo.com
%20-%20Milli%20Merkez-,%20Silivri%20Cezaevi%20%C3%B6n%C3%BCnde%20Zafer%20Partililere%20destek%20-1.JPG)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder